Przygotowując projekty do druku pewnie spotkałeś się, albo wkrótce spotkasz się z kolorami dodatkowymi. Czym charakteryzują się te kolory i czym różnią się od CMYK-a?
W standardowym druku offsetowym możemy uzyskać dowolny kolor wykorzystując cztery podstawowe składowe Cyan, Magent, Yellow oraz Black. Dlaczego więc mamy korzystać z dodatkowych kolorów?
Kolory dodatkowe to gotowe farby o ustalonej barwie. Kolor dodatkowy jest nakładany osobno i nie powstaje z mieszania pozostałych barw. Dlatego stosowanie kolorów dodatkowych zapewnia powtarzalność kolorów w różnych drukarniach. Najpopularniejszym modelem dla kolorów dodatkowych jest firma PANTONE. Stąd wzięła się potoczna nazwa kolorów dodatkowych — pantony. Oprócz PANTONE mamy także inne farby takie jak HKS, TRUEMATCH, TOYO, FOCOLTONE, DIC, ANPA i wiele innych, które mają często bardzo konkretne zastosowanie i właściwości.
Problem z odwzorowaniem kolorów dodatkowych
Warto zwrócić uwagę, że dobierając kolory dodatkowe w programie graficznym nie możemy polegać na tym, co widzimy na monitorze komputera. Koniecznie musimy zaopatrzyć się w wydrukowany, certyfikowany wzornik kolorów i na jego podstawie dobierać kolory do naszych projektów. Każdy wzornik kolorów, przykładowo firmy Pantone, przygotowany jest na konkretny rodzaj papieru. Należy o tym pamiętać już na początku projektowania, bo ta sama farba na różnych rodzajach papieru inaczej się zachowuje.
Kolory dodatkowe mogą być wydrukowane po uzgodnieniu z drukarnią jako kolory specjalne. Jednak należy pamiętać, że nie powinniśmy tworzyć projektu z wykorzystaniem kilkunastu Pantonów jednocześnie. Większość drukarni dysponuje maszynami drukującymi tylko czterema kolorami i trzeba znaleźć taki zakład, który ma maszynę minimum pięciokolorową. Jednak musimy mieć na uwadze, że dodatkowe farby powodują większe koszt produkcji.
Przeważnie tworzymy projekt w CMYK-u plus jeden czy dwa kolory dodatkowe. Możemy również tworzyć grafiki złożone wyłącznie z kilku Pantonów. Możemy jednocześnie tworzyć przejścia gradientowe, ale mogą to być tylko przejścia pomiędzy jaśniejszym, a ciemniejszym odcieniem tego samego koloru Pantone. Przejście pomiędzy dwoma różnymi kolorami mogłoby bardzo różnie wyjść w druku.
Jednak często zdarza się, że kolory dodatkowe stosuje się przy projektowaniu materiałów, które będą drukowane w procesie czterokolorowym (CMYK). W takim przypadku kolory dodatkowe zostają w drukarni zamienione automatycznie na kolory CMYK, co może skutkować znacznymi różnicami kolorystycznymi w trakcie druku. Wynika to z możliwości odwzorowania wybranej próbki za pomocą druku CMYK. Nie da się bowiem drukować np. metalicznych lub mocno nasyconych kolorów biblioteki Pantone, używając czterech składowych CMYK.
Kiedy stosuje się kolory dodatkowe?
Kolory dodatkowe najczęściej stosuje się w znakach firmowych i identyfikacyjnych. Ma to na celu uniknięcie błędów w rozpoznawaniu marki. Większość dużych firm ma swoje księgi znaków, w których są szczegółowo opisane kolory firmowe, jako kolory dodatkowe. Kolory dodatkowe wykorzystuje się również np. do uszlachetniania nadruków, zaznaczania wykrojników, masek UV itp. W palecie kolorów dodatkowych znajdziemy metaliczne, fluorescencyjne, odblaskowe kolory, imitujące np złoto czy srebro, które dodatkowo uatrakcyjniają wydruk.
Jak wybrać kolory dodatkowe w programach graficznych?
Gdy projekt wymaga użycia kolorów dodatkowych lub też użycia konkretnych kolorów z wybranej biblioteki Pantone, możemy posłużyć się gotową biblioteką próbek. W aplikacji Illustrator, aby wywołać okno z biblioteką Pantonów przechodzimy do menu głównego, wybieramy Okno (Window), następnie z rozwiniętej listy wybieramy Bibliotekę próbek (Swatch Library). Potem z kolejnej listy wybieramy Książkę kolorów (Color Book). Następnie zaznaczamy jedną z dostępnych palet Pantone zależnie od podłoża, na którym będzie nasz projekt drukowany. Ważne aby, wybierając kolory do projektów, sprawdzać jak wyglądają one w rzeczywistości na wzorniku, żeby uniknąć później niespodzianek na wydruku.
W programie InDesign, aby skorzystać z Pantonów musimy przejść do Panelu Próbki (Swatches). Następnie należy wybrać ikonkę opcji w prawym górnym rogu panelu. Z rozwiniętej listy opcji wybieramy Nowa próbka koloru (New Color Swatch). W oknie dialogowym ustawiamy typ koloru na dodatkowy, następnie rozwijamy listę trybów koloru i odszukujemy interesującą nas paletę Pantone.
W Photoshopie zaznaczmy obszar naszego projektu, który ma zostać wypełniony konkretnym Pantonem. Przechodzimy do panelu Kanały (Channels). Następnie wybramy ikonkę opcji w prawym górnym rogu panelu. Z rozwiniętej listy wybieramy Nowy Kanał Koloru Dodatkowego (New Spot Channel). W oknie, które się pojawi możemy wpisać numer koloru lub kliknąć na miniaturkę barwy co przeniesie nas do biblioteki kolorów Pantone.
jestem grafikiem i mam nietropikalizowaną grafikę w banerze 😉